Cholesterol odgrywa ważną rolę w prawidłowej pracy serca, produkcji niektórych hormonów oraz syntezie witaminy D3. Powinien być jednak utrzymywany na odpowiednim poziomie. Coraz więcej osób mierzy się z podwyższonym LDL, potocznie zwanym złym cholesterolem. Jego odkładanie się na ściankach tętnic może powodować ich zwężanie, co prowadzi do powstania miażdżycy. Dowiedz się, do czego jeszcze może doprowadzić podwyższony cholesterol oraz jak zapobiec wielu chorobom.
Funkcja cholesterolu w organizmie
Cholesterol to lipid, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Odpowiada za budowę błon komórkowych, wspomaga trawienie tłuszczów oraz wspomaga syntezę hormonów płciowych, witaminy D3 oraz kwasów żółciowych. 80% całkowitego cholesterolu wytwarzane jest w wątrobie, a pozostałe 20% dostarczane jest z pożywieniem. Nieodpowiednia dieta, obfitująca w tłuste i niezdrowe potrawy, brak aktywności fizycznej, a także choroby wątroby mogą spowodować przekroczenie normy ogólnej, która wynosi 200 mg/dl 5,2 mmol/l.
Zły cholesterol LDL łączy się z innymi substancjami i odkłada się na ściankach tętnic. Powstające w ten sposób złogi powodują zwężanie naczyń oraz ich usztywnianie. Może to doprowadzić do powstania miażdżycy, która może być przyczyną tętniaka aorty brzusznej, niedokrwienia kończyn dolnych, a nawet udaru mózgu czy zawału serca. Wyróżnia się także dobry cholesterol HDL, który odpowiada za oczyszczanie naczyń z LDL i eksportowanie go do wątroby, gdzie zostaje przetwarzany na kwasy żółciowe.
Objawy podwyższonego poziomu cholesterolu
Poziom cholesterolu, frakcji HDL i LDL oraz trójglicerydów należy regularnie kontrolować. Badanie krwi oraz analiza wyników nazywana jest lipidogramem. Bardzo ważne, by przeprowadzić je na czczo, około 12-14 godzin od ostatniego posiłku, i nie zmieniać diety na kilka dni przed wizytą u lekarza. Poziom cholesterolu powinny szczególnie pilnować osoby po 50. roku życia, tym bardziej, jeżeli chorują na cukrzycę.
Przy zawyżonym poziomie cholesterolu bardzo często pojawiają się problemy z zapamiętywaniem i koncentracją. Powszechnie znanymi objawami są ból w nogach, skurcze w łydkach oraz poczucie dyskomfortu. Również wygląd stóp może świadczyć o obecności LDL. Skóra na nich może stać się blada, naciągnięta i błyszcząca. Towarzyszy temu poczucie zmęczonych i osłabionych nóg. Z okolicach powiek, na nadgarstkach i ścięgnach Achillesa mogą pojawić się żółte zgrubienia. Zaniedbanie oznak podwyższonego cholesterolu może doprowadzić do choroby wieńcowej, która objawia się piekącym i rozdzierającym bólem w klatce piersiowej, promieniującym do szyi, żuchwy, ramion i nadbrzusza.
Jak obniżyć poziom cholesterolu?
Podstawą walki z wysokim poziomem cholesterolu powinno być zmienienie swoich dotychczasowych nawyków żywieniowych. Warto ograniczyć spożywanie tłuszczów zwierzęcych, czyli tłustego mięsa wędlin, masła, smalcu czy śmietany, a także wszelkich niezdrowych przekąsek. Chipsy, ciastka, słone paluszki czy gotowe ciasta zawierają tłuszcze trans, które wspomagają produkcję złego cholesterolu. Wprowadzona dieta powinna bazować na produktach bogatych w błonnik, witaminy i minerały, a także zdrowe tłuszcze. Nie może w niej zabraknąć warzyw i owoców, roślin strączkowych, a także orzechów. Warto spożywać płatki owsiane, brązowy ryż, oliwę z oliwek oraz awokado. Świetnie sprawdzą się także tłuste ryby (łosoś, pstrąg łososiowy, śledź lub szprotka), które są źródłem kwasów tłuszczowych omega 3-6-9, a także witamin A, E i D.
Oprócz diety należy również zadbać o aktywność fizyczną. Nie musisz jednak od razu zacząć biegać. Na początek wystarczy każdego dnia wyjść na 30- minutowy spacer. Pomoże to pobudzić w organizmie enzymy, które wspomagają transport złego cholesterolu do wątroby. Niezbędne będzie również rzucenie palenia. Niekiedy jednak sama dieta i ruch nie wystarczą i niezbędne będzie wsparcie farmakologiczne. Dbaj o regularne badania i szybko reaguj w razie pojawienia się niepokojących symptomów.