Automatyczny Defibrylator Zewnętrzny, w skrócie AED, to specjalistyczne narzędzie, które pojawia się w coraz większej ilości ogólnodostępnych miejsc. Początkowo znajdowały się głównie na wyposażeniu jednostek Państwowej Straży Pożarnej, a czasami również w Ochotniczej Straży Pożarnej. Aktualnie AED można spotkać w centrach handlowych, na dworcach, w szkołach i przedszkolach oraz obiektach sportowych i rekreacyjnych. Dzięki zastosowaniu defibrylatora, przy pierwszej pomocy, można aż o 75% zwiększyć szanse przeżycia przez poszkodowanego. Dowiedz się, jak używać AED!
Ogólnodostępne narzędzie pierwszej pomocy
Automatyczny Defibrylator Zewnętrzny stosuje się w przypadku nagłego zatrzymania krążenia. Wykonanie defibrylacji w ciągu 1-3 minut po takim zdarzeniu, zwiększa szansę przeżycia poszkodowanego o 75%. Dlatego właśnie coraz większą ilość AED umieszcza się w widocznych miejscach, by każdy miał do niego dostęp i mógł w przeciągu maksymalnie dwóch minut dostarczyć urządzenie na miejsce zdarzenia. Często można jest spotkać na uniwersytetach, w biurowcach, na dworcach, a nawet w kinach. Ich zakup jest możliwy dzięki programowi Publiczny Dostęp do Defibrylacji (PAD), a także ze środków w ramach Budżetu Obywatelskiego.
Działanie defibrylatora
AED to specjalistyczne urządzenie wyposażone w dwie elektrody, które nakleja się we wskazane miejsca na klatce piersiowej poszkodowanego. Defibrylator przeprowadza analizę rytmy serca pacjenta i sam decyduje o konieczności wyładowania elektrycznego oraz o jego sile. W przypadku modelu automatycznego urządzenie samo wyzwoli impuls. Z kolei działający w trybie półautomatyczny poinformuje, czy w danym momencie można przeprowadzić defibrylację. Urządzenie wydaje komendy głosowe, które instruują kolejne kroki przeprowadzania pierwszej pomocy. Dzięki temu do jego obsługi nie jest wymagane wykształcenie medyczne i każda osoba może podjąć się ratowania poszkodowanego.
Pierwsza pomoc z AED
Schemat postępowania w przypadku pierwszej pomocy powinien znać każdy, ponieważ podjęcie działań zwiększa szanse przeżycia poszkodowanego. Jeżeli jesteś świadkiem nagłego zasłabnięcia lub dana osoba skarży się na ból w klatce piersiowej czy duszności, nigdy tego nie lekceważ. Takie objawy mogą świadczyć o zawale serca lub nagłym zatrzymaniu krążenia. W takim przypadku przede wszystkim należy sprawdzić, czy poszkodowany jest przytomny. Jeżeli tak, należy wezwać pogotowie i kontrolować jego stan, poprzez rozmowę i uspokajanie pacjenta, aż do przyjazdu służb ratunkowych.
W przypadku osoby nieprzytomnej, w pierwszej kolejności należy sprawdzić, czy oddycha. Odchyl głowę poszkodowanego do tyłu, a następnie pochyl się nad nim, tak byś wzrok miał skierowany na jego klatkę piersiową, a policzek znajdował się nad jego ustami. Etap powinien trwać około 10 sekund. W tym czasie posługuj się schematem „widzę (ruchy klatki piersiowej), czuję (ciepło wydychanego powietrza) oraz słyszę (szmer podczas wdechu)”. Jeżeli pacjent oddycha, należy ułożyć go w pozycji bocznej ustalonej i wezwać karetkę. Kontroluj stan osoby nieprzytomnej do czasu przyjazdu pogotowia.
Jeżeli nieprzytomny poszkodowany nie oddycha niezbędna będzie resustytacja krążeniowo – oddechowa. Warto poprosić o pomoc jeszcze jedną osobę i poinstruować ją, by w pierwszej kolejności udała się po AED (oczywiście, jeśli jest w okolicy), a następnie zadzwoniła po pogotowie. Będzie mogła Ci także pomóc przy wykonywaniu uciśnięć klatki piersiowej. Jeżeli w okolicy nikogo nie ma, sam musisz udać się po AED (jeżeli urządzenie znajduję się daleko i nie jesteś w stanie dostarczyć go w przeciągu 2 minut, zrezygnuj z tego kroku – czas jest tutaj bardzo ważny) oraz wykonać telefon po karetkę. Włącz defibrylator i postępuj zgodnie z instrukcjami. Przyklej elektrody bezpośrednio na skórę klatki piersiowej w miejsca wskazane na elementach. Urządzenie na początku przeprowadzi analizę rytmu serca – nie wolno się wtedy zbliżać do narzędzia. W momencie, gdy defibrylacja jest wskazana, należy dopilnować, by wszyscy odsunęli się od poszkodowanego. Następnie możesz wcisnąć przycisk wyzwalający wyładowanie elektryczne. Gdy AED powiadomi Cię o zakończonym działaniu, możesz przystąpić do resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Podczas wykonywania RKO, czyli 30 uciśnięć klatki piersiowej i 2 wdechy ratownicze, cały czas stosuj się do poleceń defibrylatora. Kontynuuj do momentu, aż przyjedzie zespół ratownictwa medycznego, poszkodowany zacznie prawidłowo oddychać lub nie będziesz miał sił na dalsze wykonywanie resuscytacji.